MUVAZAADA ZAMANAŞIMI

T.C.
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU
E. 1981/1-497
K. 1983/719
T. 22.6.1983

• TAPU İPTALİ
• MUVAZAALI İŞLEM 
• ZAMANAŞIMININ SÖZKONUSU OLMAMASI
• HAKİMİN MUVAZAALI İŞLEMİ RE'SEN GÖZÖNÜNDE TUTMASI
• MUVAZAA NEDENİNİN ORTADAN KALKMASI VEYA BİR ZAMANIN GEÇMESİ
GÖRÜNÜŞTEKİ İŞLEMİN GEÇERLİ HALE GELMEMESİ 818/m.18
1086/m.240,293

ÖZET :

Danışıklı ( muvazaalı ) işlem hiçbir hüküm doğurmaz, bu nedenle hâkim danışığı doğrudan doğruya gözönünde tutar. Danışık nedeninin ortadan kalkması veya bir zamanın geçmesiyle görünüşteki işlem geçerli hale gelmez, danışık iddialarında zamanaşımı sözkonusu değildir.

DAVA :

Taraflar arasındaki "tapu iptali" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; ( Edirne İkinci Asliye Hukuk Mahkemesi )'nce davanın reddine dair verilen 6.6.1980 gün ve 561-232 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay Birinci Hukuk Dairsi'nin 22.9.1980 gün ve 10378-10977 sayılı ilamıyla; ( ..Davacı dava konusu taşınmazın davalıya intikalini sağlayan işlemin muvazayaa dayandığından bahisle iptalini istemiştir.
Mahkemece, 10 yıllık zamanaşımı gerçekleştikten sonra açıldığından davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı, açıkca muvazaa hukuksal nedenine dayandığına göre, dava zamanaşımı söz konusu olamaz.
Davanın esası incelenip, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı nedenden ötürü reddedilmesi yolsuzdur.. ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir. Temyiz eden: Davacı vekili.
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR :

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle, muvazaalı işlemin hiçbir hüküm doğurmayacağı ( butlanı ) konusu gerek uygulamada ve gerekse bilimsel görüşlerde oybirliği ile benimsenmiş bulunduğuna; bu nedenle hakimin muvazaayı istek olmaksızın re'sen gözönünde tutması gerektiğine; muvazaa sebebinin ortadan kalkması veya bir zamanın geçmesi ile görünüşteki işlemin geçerli hale gelmeyeceği kuşkusuz bulunduğuna; muvaazanın gerek def'an ve gerekse dava yoluyla herzaman ileri sürülebileceğine, bir başka ifade ile muvazaa iddialarında zamanaşımı sözkonusu olmadığına göre ( Kenan Tunçomağ - Türk Borçlar Hukuku - İclt: 1, Genel Hükümler, Sayfa: 300 vd., özellikle dipnotile ilgili metin ve bu dipnotta anılan eserler ), ( Becker - Borçlar Kanunu Şerhi - 87 ), Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen özel daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ :

Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulu ile, direnme kararının özel daire bozma kararında gösterilen sebeplerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğinc ( BOZULMASINA ), istek olursa temyiz peşin harcının geri verilmesine, 22.6.1983 gününhde oybirliği ile karar verildi.

DAVANIN AÇILMASINA SEBEBİYET VERMEYEN TARAFA VEKALET ÜCRETİ YÜKLETİLEMEZ

T.C.
YARGITAY
YEDİNCİ HUKUK DAİRESİ
E:2009/1298
K:2010/793
T:22.02.2010

• Davanın Kabulü
• Yargılama Giderleri
Özet: Davayı ilk duruşmada kabul eden ve dava açılmasına sebebiyet vermemiş olan davalı, yargılama giderlerinden sorumlu tutulamaz.
Ancak, davalı yapılan tebligata rağmen 4. duruşmaya gelerek davayı kabul ettiğine göre, yargılama giderlerinden sorumlu tutulmalıdır.
(1086 s.HUMK m. 94)

MAHKEME KARARLARINDA VEKALET ÜCRETİ

MAHKEME KARARLARINDA VEKALET ÜCRETİ TAKDİRİ

VEKALET ÜCRETİ VERİLEN ve VERİLMEYEN KARARLAR
DAVANIN KONUSUZ KALMASI HALİNDE VEKALET ÜCRETİ
- delillerin toplanmasına ilişkin ara kararı gereğinin yerine getirilmesinden önce, vekalet ücretinin yarısına,
- delillerin toplanmasına ilişkin ara karar gereğinin yerine getirilmesinden sonra vekalet ücretinin tamamına hükmolunur.
FERAGAT HALİNDE VEKALET ÜCRETİ

- delillerin toplanmasına ilişkin ara kararı gereğinin yerine getirilmesinden önce, vekalet ücretinin yarısına,
- delillerin toplanmasına ilişkin ara karar gereğinin yerine getirilmesinden sonra tamamına hükmolunur
- Feragat edilen kısım için oranlanarak verilir.
- Feragat eden taraf davanın açılmasına neden olmadıysa karşı tarafa vekalet ücreti verilmez.
KABUL HALİNDE VEKALET ÜCRETİ

- delillerin toplanmasına ilişkin ara kararı gereğinin yerine getirilmesinden önce, vekalet ücretinin yarısına,
- delillerin toplanmasına ilişkin ara karar gereğinin yerine getirilmesinden sonra tamamına hükmolunur
- Kabul edilen kısım için oranlanarak verilir.)
- Kabul eden taraf davanın açılmasına neden olmadıysa verilmez.)
SULH HALİNDE VEKALET ÜCRETİ

- delillerin toplanmasına ilişkin ara kararı gereğinin yerine getirilmesinden önce, vekalet ücretinin yarısına,
- delillerin toplanmasına ilişkin ara karar gereğinin yerine getirilmesinden sonra tamamına hükmolunur.
ZAMANAŞIMI ya da HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE nedeniyle davanın reddi halinde vekalet ücretine hükmedilir.
GÖREVSİZLİK KARARI NETİCESİNDE VEKALET ÜCRETİ :
- delillerin toplanmasına ilişkin ara kararı gereğinin yerine getirilmesinden önce karar verilmesi durumunda, Tarifede yazılı ücretin yarısına,
- delillerin toplanmasına ilişkin ara kararI gereğinin yerine getirilmesinden sonraki aşamada ise tamamına hükmolunur.
Şu kadar ki, davanın görüldüğü mahkemeye göre hükmolunacak avukatlık ücreti MAKTU ÜCRETİ geçemez.
YETKİSİZLİK HALİNDE VEKALET ÜCRETİ:
- delillerin toplanmasına ilişkin ara kararı gereğinin yerine getirilmesinden önce karar verilmesi durumunda, Tarifede yazılı ücretin yarısına,
- delillerin toplanmasına ilişkin ara kararI gereğinin yerine getirilmesinden sonraki aşamada ise tamamına hükmolunur.
Şu kadar ki, davanın görüldüğü mahkemeye göre hükmolunacak avukatlık ücreti MAKTU ÜCRETİ geçemez.
DAVA ÖN ŞARTLARININ YOKLUĞU halinde (yargı yetkisinin yokluğu, yargı yolu yetkisinin bulunmaması, taraf ehliyetinin bulunmaması, kesin hüküm bulunmaması ve hukuki yararın bulunmaması gibi) davalarda vekalet ücreti maktu ücreti geçmemek üzere verilir.
HUSUMET
nedeniyle red kararı verilen davalarda vekalet ücreti maktu ücreti geçmemek üzere verilir.
DAVA DİLEKÇESİNİN REDDİ HALİNDE VEKALET ÜCRETİ
Hukuki noksanlıklar yüzünden dava dilekçesinin reddi halinde davalı yararına vekalet ücretine hükmedilmez
GÖNDERME kararı verildiğinde vekalet ücreti verilmez.
Yeni mahkemeler kurulması nedeniyle verilen görevsizlik ve yetkisizlik kararlarında vekalet ücreti verilmez.
MANEVİ TAZMİNAT DAVALARINDA VEKALET ÜCRETİ
- Manevi tazminat davalarında avukatlık ücreti, hüküm altına alınan miktar üzerinden nispi olarak belirlenir.
- Davanın kısmen reddi durumunda, karşı taraf vekili yararına nispi olarak hükmedilecek ücret, davacı vekili lehine belirlenen ücreti geçemez.
- Bu davaların tamamının reddi durumunda avukatlık ücreti, maktu olarak hükmolunur.
DANIŞTAY, ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ, BÖLGE İDARE,İDARE VE VERGİ Mahkemelerinde görülen dava ve işlerde avukatlık ücreti:
- Danıştay’da ilk derecede veya duruşmalı olarak temyiz yoluyla görülen dava ve işlerde, idari ve vergi dava daireleri genel kurulları ile dava dairelerinde, bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinde davaya cevap verme sürelerinin bitimine kadar anlaşmazlığın feragat ya da kabul nedenleriyle ortadan kalkması veya bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesi durumunda tarifede yazılı ücretin yarısına, diğer durumlarda tamamına hükmedilir.
Şu kadar ki, dilekçelerin görevli mercie gönderilmesine veya dilekçenin reddine karar verilmesi durumunda avukatlık ücretine hükmolunmaz.

UZLAŞMA TUTANAĞI
- Avukatlık Kanununun 35/A maddesinde sözü edilen uzlaşma tutanağının hazırlanmasında, konusu itibarıyla görevli mahkemeler için, bu Tarifenin ilgili kısımlarında belirlenen ücretin 1/2 si uygulanır.